Trong thế giới công nghệ hiện đại, tiện ích mở rộng trình duyệt đã trở thành một phần không thể thiếu, giúp tối ưu hóa trải nghiệm lướt web và mua sắm trực tuyến. Một trong số đó là Honey, một tiện ích phổ biến hứa hẹn giúp người dùng tìm kiếm mã giảm giá tốt nhất. Tuy nhiên, gần đây, Honey đã vướng vào một bê bối Honey nghiêm trọng, bị cáo buộc đã chèn cookie affiliate của riêng mình để chiếm đoạt hoa hồng đáng lẽ thuộc về các nhà sáng tạo nội dung khác. Vụ việc này đã gây chấn động cộng đồng trực tuyến và dẫn đến một vụ kiện tập thể do YouTuber kiêm luật sư Devin “LegalEagle” Stone khởi xướng, chống lại công ty mẹ của Honey là PayPal. Vậy chính xác Honey đã làm gì sai và tại sao hành động này lại gây ra làn sóng phẫn nộ lớn đến vậy?
Affiliate Marketing và Cơ Chế Hoạt Động của Cookie
Để hiểu rõ hơn về bê bối Honey, chúng ta cần nắm vững cơ chế của affiliate marketing (tiếp thị liên kết). Khi các nhà sáng tạo nội dung (YouTuber, blogger, v.v.) đánh giá sản phẩm hoặc đặt liên kết đến sản phẩm trực tuyến, những liên kết này thường được gắn kèm một mã affiliate. Mã này sẽ thông báo cho nền tảng thương mại điện tử (như Amazon hoặc các trang web khác) biết ai đã giới thiệu bạn đến đó, thông tin này sau đó được lưu trữ dưới dạng một cookie trong trình duyệt của bạn. Khi một đơn hàng hoàn tất và được vận chuyển, người giới thiệu sẽ nhận được một khoản hoa hồng, thường là một phần trăm nhất định từ giá trị của mặt hàng.
Điều quan trọng cần lưu ý là quy trình này không làm tăng thêm bất kỳ chi phí nào cho người tiêu dùng. Do đó, nếu bạn có thể, hãy luôn tìm kiếm mã affiliate hoặc liên kết từ nhà sáng tạo yêu thích của mình khi mua sắm để ủng hộ họ. Nếu không, nền tảng thương mại điện tử sẽ giữ lại khoản hoa hồng đó như một phần lợi nhuận bổ sung.
Trong thương mại điện tử, hầu hết các trang web hoạt động dựa trên mô hình “last click” (lượt nhấp cuối cùng). Điều này có nghĩa là nếu bạn nhấp vào một liên kết từ một trang web (ví dụ: 360congnghe.com), thêm mặt hàng vào giỏ hàng, sau đó lại nhấp vào một liên kết khác đến cùng một trang từ một nguồn khác (ví dụ: Linus Tech Tips) và hoàn tất giao dịch mua, thì Linus Tech Tips sẽ nhận được hoa hồng. Đây được coi là một cách công bằng vì lượt nhấp cuối cùng thường là yếu tố quyết định giúp khách hàng hoàn tất việc mua hàng.
Honey Đã Làm Gì Sai? Tiện Ích Đánh Cắp Hoa Hồng Affiliate Như Thế Nào?
Mục đích chính của Honey là giúp người dùng tìm kiếm các mã giảm giá trực tuyến và tự động áp dụng chúng vào giỏ hàng, nhằm mang lại ưu đãi tốt nhất khi mua sắm. Khi hoạt động đúng chức năng, Honey sẽ nhận được hoa hồng từ các trang web tham gia. Nếu chỉ dừng lại ở đó, sẽ không có vấn đề gì. Tuy nhiên, vấn đề nằm ở hành vi gây tranh cãi của tiện ích này.
Khi bạn nhấp vào một liên kết từ nhà sáng tạo yêu thích để mua một sản phẩm theo đề xuất của họ, Honey vẫn sẽ kiểm tra mã giảm giá khi bạn đến trang thanh toán. Nhưng đồng thời, nó sẽ chèn cookie affiliate của riêng mình vào trình duyệt của bạn, thay thế cookie gốc của nhà sáng tạo. Thậm chí, Honey còn thực hiện hành vi này ngay cả khi không tìm thấy bất kỳ mã giảm giá nào để cung cấp cho người tiêu dùng, chỉ đơn giản là hiện lên thông báo “đã kiểm tra” và không tìm thấy gì.
Giao diện tiện ích Honey tìm mã giảm giá trên Amazon
Hành động này của Honey thực chất là giả lập “last click”. Tiện ích này đã bí mật mở một liên kết ở chế độ nền, sau đó thay thế cookie theo dõi bằng cookie của chính nó. Điều này có nghĩa là Honey đã nhận được hoa hồng đáng lẽ phải thuộc về nhà sáng tạo đã giới thiệu bạn đến sản phẩm đó ngay từ đầu.
Hơn Cả Việc Thay Thế Cookie: Các Vấn Đề Khác Từ Honey
Kể từ khi câu chuyện về bê bối Honey được đưa ra ánh sáng, nhiều nhà sáng tạo khác cũng đã chia sẻ những trải nghiệm tương tự.
Một ví dụ điển hình là Theo Browne, người sáng lập T3, đã chia sẻ về việc mã giảm giá mà anh nhận được từ Affinity – một nhà phát triển phần mềm – dành cho người xem kênh của mình đã bị Honey “cướp” đi. Affinity không có hệ thống affiliate chính thức, nhưng Browne được hưởng hoa hồng mỗi khi mã của anh được sử dụng. Browne nhận thấy số lượng đơn hàng sử dụng mã giảm giá của mình không khớp với thực tế, và cuối cùng anh đã từ chối phần lớn số tiền hoa hồng “nợ” mình, chỉ chấp nhận một con số hợp lý hơn. Kết quả là, mã giảm giá này đã phải ngừng hoạt động.
Tuy nhiên, mọi việc trở nên phức tạp hơn với chương trình “Honey Gold”. Honey Gold là một chương trình hoàn tiền (cashback) nơi người dùng có thể nhận điểm để đổi lấy các phần thưởng khác trực tuyến. Trong video của MegaLag, anh đã tham gia chương trình affiliate của NordVPN và mua hai gói đăng ký: một có sử dụng Honey và một không. Khi không dùng Honey, anh nhận được hoa hồng 35 USD. Nhưng khi dùng Honey và kích hoạt Honey Gold, hoa hồng đã chuyển về Honey, và anh chỉ nhận được 89 điểm Honey Gold, tương đương 0.89 USD.
Rõ ràng, Honey đã lợi dụng việc hoa hồng được thanh toán dựa trên sự hiện diện của cookie trong trình duyệt của người dùng để thay thế cookie đó và chiếm đoạt tiền affiliate. Kết hợp với việc Honey trả lại rất ít cho người dùng sau đó (trong trường hợp Honey Gold và NordVPN), không có gì ngạc nhiên khi các nhà sáng tạo nội dung và người tiêu dùng cảm thấy bị thiệt thòi. Hiện tại, vụ kiện tập thể do LegalEagle dẫn dắt đã được tiến hành, hứa hẹn sẽ làm rõ hơn trách nhiệm của Honey và PayPal.
Kết Luận
Vụ bê bối Honey đã phơi bày một khía cạnh đáng lo ngại về cách một số tiện ích mở rộng trình duyệt có thể can thiệp vào mô hình kiếm tiền của các nhà sáng tạo nội dung và làm giảm lợi ích của người tiêu dùng. Hành vi thay thế cookie affiliate và giảm thiểu lợi ích qua chương trình hoàn tiền như Honey Gold đã đặt ra câu hỏi lớn về tính minh bạch và đạo đức kinh doanh trong không gian số.
Sự việc này cũng là lời nhắc nhở quan trọng về việc người dùng nên cẩn trọng khi cài đặt bất kỳ tiện ích mở rộng nào vào trình duyệt của mình và luôn ưu tiên ủng hộ các nhà sáng tạo nội dung yêu thích thông qua các kênh chính thống. Hy vọng vụ kiện tập thể sẽ mang lại công lý và thúc đẩy các nền tảng công nghệ hoạt động minh bạch hơn vì lợi ích của cả người dùng và cộng đồng sáng tạo.
Bạn đã từng trải nghiệm hay có ý kiến gì về vụ bê bối Honey này không? Hãy chia sẻ suy nghĩ của bạn ở phần bình luận bên dưới và theo dõi 360congnghe.com để cập nhật những tin tức công nghệ nóng hổi và phân tích chuyên sâu nhất!